Koude cijfers en mijmeringen

Er zijn aardig wat statistieken te vinden over zelfdoding, hoe dit gedaan wordt, slagingspercentages en hoe de verdeling is tussen mannen en vrouwen en gesegmenteerd in leeftijdsgroepen.

In een artikel uit 2022 over het aantal suïcides onder jongeren wordt er een aantal van 1800 per jaar genoemd, om het in perspectief te zetten, dit zijn ongeveer vijf personen per dag. Over een week heen zijn dat 35 personen, een schoolklas per week.

Van die 35 zijn er ongeveer 25 man als je kijkt naar Europese gemiddelden die overeenkomen met de Nederlandse cijfers. Dit zou kunnen komen door de vaker gewelddadigere en definitievere methoden die mannen gebruiken om een einde aan hun leven te maken.

Het hogere cijfer zou kunnen komen doordat meer vrouwen dan mannen psychologische hulp zoeken en mannen dit vaker opkroppen doordat hun is geleerd niet over emoties te praten. Praten is een van de belangrijkste methodes in de Nederlandse GGZ, terwijl het voor mannen moeilijker is om zich kwetsbaar op te stellen en vooral tegenover een vrouw. Zo’n 70% van de behandelaren is vrouwelijk, terwijl veel mannen toch liever een mannelijke behandelaar wensen. Je praat toch makkelijker met iemand die op je lijkt of weet wat je hebt meegemaakt bijvoorbeeld vanuit ervaring.

Vanuit persoonlijke ervaring vertel ik wel dat van de therapeuten die ik heb gehad, de mannelijke psychiaters behoorlijk toxisch waren in hun opvattingen en gedrag. Dit had misschien met de generatiekloof, opleidingsniveau of puur pech te maken. Mijn huidige therapeuten, een man en een vrouw zijn wel een goede klik, het is dus wel mogelijk.

Blijf niet bij een therapeut zitten waarmee je geen klik hebt, deze kunnen de problemen verergeren.

Tekenen waar je op kan letten

Er zijn een aantal tekenen waar je op kan letten die wijzen op mogelijk suïcidaal gedrag en een aankomende poging daartoe. Dit hoeft niet te betekenen dat dit gaat gebeuren, maar zijn wel belangrijke indicatoren.

– Ernstige droefheid of humeurigheid: langdurig verdriet, stemmingswisselingen en onverwachte woede.

– Hopeloosheid: een diep gevoel dat niets meer uitmaakt.

– Slaapproblemen

– Plotselinge kalmte: na een periode van depressie of humeurigheid een extreme vorm van kalmte laten zien, kan er op wijzen dat iemand de beslissing heeft genomen.

– Terugtrekking: het vermijden van vrienden of sociale activiteiten, verlies van interesse of plezier van activiteiten waar iemand voorheen van genoot.

– Verandering in persoonlijkheid of uiterlijk: iemand die zelfdoding overweegt kan een verandering in houding of gedrag vertonen die niet overeenkomt met het normale gedrag. Zoals sneller of langzamer bewegen. Maar ook het afnemen van persoonlijke verzorging of überhaupt daarom geven is een teken.

– Gevaarlijk of zelfbeschadigend gedrag: gevaarlijk gedrag zoals roekeloos rijden, onveilige seks en toenemend gebruik van verslavende middelen kan er op wijzen dat iemand geen waarde meer hecht aan het leven.

– Recent trauma of crisis: een grote crisis in het leven kan een poging uitlokken. Hieronder vallen het verlies van een dierbare of huisdier, ernstige ziektes, verlies van werk of ernstige financiële problemen.

– Voorbereidingen treffen: wanneer iemand ineens veel familie en vrienden gaat bezoeken, dierbare spullen gaat weggeven of het gehele huis gaan opruimen, terwijl deze persoon dit normaliter niet doet, kan een indicator zijn voor voorbereidende werkzaamheden om zo min mogelijk tot last te zijn na een poging.

– Dreigen met of praten over zelfdoding: vaak geven mensen met suïcidale gedachten dit aan door ongebruikelijk vaak over de dood te praten, aan te geven dat het beter zou zijn als ze er niet meer waren of veel media consumeren over zelfdoding. Dit hoeft overigens niet altijd het geval te zijn, wees hier voorzichtig mee.

Wat kan je doen?

Mensen die steun krijgen van vrienden of familie en toegang hebben tot de GGZ zijn minder snel geneigd om te handelen naar impulsen of voorbereidingen te treffen. Als je iemand te binnen schiet die aan de eerder genoemde indicaties voldoet, dan zijn er een aantal dingen die je kan doen.

– Maak het bespreekbaar, vraag of diegene depressieve of suïcidale gedachtes heeft.

– Geef aan dat ze altijd met je kunnen praten, ook om drie uur ’s nachts, maar dat je ze ook wil helpen met hulp te zoeken.

– In plaats van iemand van zelfdoding af te praten, laat diegene weten dat de gevoelens waar ze nu mee zitten op te lossen zijn.

– In sommige gevallen hoeft diegene alleen te weten dat iemand om hem/haar/hun geeft en dat er ruimte is om te praten.

Ik raad wel aan om het echt op de persoon zelf af te stemmen, bovenstaande zijn geen regels, maar meer mogelijkheden die je kunt gebruiken. Zelf werd ik bijvoorbeeld door iemand mee uit wandelen genomen in een bos toen ik zelf meerdere indicatiepunten liet doorschemeren. Het praatte namelijk makkelijker in de natuur, dan in de omgeving waar alle negativiteit verzameld werd. Als je daar meer over wilt lezen, in de blog: “Groene rust, heling door de natuur” schrijf ik over wat groen met je doet en waarom het makkelijker praten is omringd door de natuur.

Zelfdoding in de media

Zelfmoord in de media wordt besproken door voornamelijk de NOS, kwaliteitskranten en op websites van GGZ, mentaal welzijn organisaties en de EU. Dit gebeurt voornamelijk redelijk koud en statistisch. Ook ben ik een aantal wilde takes tegengekomen op de sites van zogenaamde manfluencers en zoals verwacht een aantal wilde speculatie artikelen op de “krant van wakker Nederland”.

Maar vooral social media maakt het bespreken van suïcide een stuk makkelijker omdat je mensen kan tegenkomen die hetzelfde hebben meegemaakt en je kunnen helpen met de juiste paden te bewandelen voor hulp. Hierbij wil ik wel de notitie zetten dat je wel altijd beducht moet zijn op zogenaamde grappenmakers die niet sensitief omgaan met dit onderwerp, sommige platformen zijn hiervoor niet geschikt.

Aantal links en artikelen

Hierbij wil ik nog een viertal links delen welke gaan over suïcide, van documentaire maker naar statistieken, tot een saga en een initiatief.

Nederlandse filmmaker wil suïcide in lhbti-gemeenschap bespreekbaar maken

Zelfdoding in Nederland: een overzicht vanaf 1950

SAGA: Yor

Boys Get Sad Too, initiatief in Groot Brittannië voor de preventie van mannelijke suïcide met prachtige merchandise waarmee je gesprekken start en welke een hulplijn helpen met bestaan.

Door de duisternis?

Suïcide is nooit het antwoord op je problemen. Er is altijd iets of iemand die je kan helpen of een nieuw doel kan geven in je leven. De demonen in mijn hoofd zijn na jaren eindelijk stil, dat kan ook bij jou voor elkaar gebokst worden. Je bent niet alleen, er is altijd iemand die naar je wilt luisteren en je een handreiking wilt doen.

Ik kan je vertellen dat ik een belofte naar mijzelf heb gemaakt om bepaalde dingen te doen, te bereiken en te zien, daarvoor moet ik op deze aardkloot rond blijven lopen. Om mijzelf daaraan te herinneren draag ik een ketting met daaraan een gesloten armring om de loyaliteit aan mijzelf en mijn doelen een fysieke manifestatie te geven.

Het is goed om je te zien broeder, de wereld is zoveel mooier met jou er in.