Het onzichtbare zichtbaar maken:
Mannelijke slachtoffers in de spotlights

De harde cijfers liegen er niet om. Wereldwijd heeft ongeveer 1 op de 13 mannen voor hun 18e levensjaar een vorm van seksueel misbruik meegemaakt. Dat is 7,6% van alle mannen, en in sommige delen van de wereld loopt dit zelfs op tot 1 op de 5. Deze getallen zijn schokkend, maar wat nog meer schokt, is hoe lang veel mannen zwijgen over hun ervaringen.

Stel je voor: gemiddeld wachten mannelijke slachtoffers 15 tot 20 jaar voordat ze voor het eerst over hun misbruik praten, als ze er al over praten. Dat zijn 15 tot 20 jaar van stilzwijgen, pijn en eenzaamheid. Ter vergelijking: vrouwelijke slachtoffers wachten gemiddeld 3 tot 5 jaar. Dit enorme verschil laat zien hoe diep de maatschappelijke verwachtingen rond mannelijkheid geworteld zijn.

Maar waarom zwijgen zoveel mannen? Ruim 40% van de mannelijke slachtoffers voelt zich niet geloofwaardig als slachtoffer, puur vanwege hun geslacht. Ze zijn bang om niet serieus genomen te worden of als ‘zwak’ bestempeld te worden. Deze angst is niet ongegrond: slechts 1 op de 5 mannen die misbruik hebben meegemaakt, meldt dit bij de autoriteiten.

Het gebrek aan meldingen leidt tot een vicieuze cirkel. Omdat er minder meldingen zijn, is er minder aandacht voor het probleem. En met minder aandacht komt er minder hulp beschikbaar. Organisaties die zich richten op slachtoffers van seksueel geweld, bieden vaak nauwelijks specifieke diensten aan voor mannen. Dit tekort aan gerichte hulp maakt het voor mannelijke slachtoffers nog moeilijker om de stap naar hulp te zetten.

De impact op mannelijke slachtoffers

De gevolgen van seksueel misbruik kunnen verwoestend zijn, ongeacht het geslacht van het slachtoffer. Mannen die misbruik hebben meegemaakt, kunnen kampen met een breed scala aan psychologische en emotionele problemen. Depressie en angststoornissen zijn veelvoorkomend, waarbij slachtoffers vaak worstelen met gevoelens van waardeloosheid en een verlies van controle over hun leven. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een andere veel voorkomende uitkomst, waarbij flashbacks, nachtmerries en hyperwaakzaamheid het dagelijks functioneren ernstig kunnen belemmeren.

Problemen met intimiteit en relaties zijn eveneens veelvoorkomend. Veel mannelijke slachtoffers ervaren moeilijkheden met het opbouwen en onderhouden van gezonde romantische en seksuele relaties. Vertrouwen en zich kwetsbaar opstellen kunnen enorme uitdagingen vormen, wat leidt tot isolement en eenzaamheid. Daarnaast zoeken sommige mannen hun toevlucht in verslavingen als een manier om met hun trauma om te gaan. Alcohol, drugs, of gedragsverslavingen zoals overmatig gamen of pornografie kunnen tijdelijke verlichting bieden, maar verergeren op lange termijn vaak de onderliggende problemen.

Gevoelens van schaamte en schuld zijn diepgeworteld bij veel mannelijke slachtoffers. Deze emoties worden vaak versterkt door maatschappelijke verwachtingen en mythes rondom mannelijkheid. Het idee dat een ‘echte man’ zich altijd kan verdedigen of dat mannen altijd bereid zijn tot seksuele activiteit, kan slachtoffers het gevoel geven dat zij op de een of andere manier verantwoordelijk zijn voor het misbruik. Dit kan leiden tot een negatief zelfbeeld en problemen met de eigen mannelijke identiteit.

Wat kunnen we als samenleving doen?

Als samenleving hebben we de plicht om dit probleem aan te pakken en een omgeving te creëren waarin mannelijke slachtoffers van seksueel misbruik de hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Een cruciale eerste stap is het creëren van bewustwording. We moeten het gesprek over seksueel misbruik bij mannen openlijk voeren, in de media, in onderwijsinstellingen en in onze dagelijkse interacties. Door dit onderwerp bespreekbaar te maken, doorbreken we het taboe en maken we het makkelijker voor slachtoffers om hulp te zoeken.

Het doorbreken van stereotypen rond mannelijkheid is een essentieel onderdeel van deze bewustwordingscampagne. We moeten afstappen van rigide ideeën over hoe mannen zich zouden moeten gedragen of voelen. Mannen moeten weten dat het okay is om kwetsbaar te zijn, emoties te tonen en hulp te zoeken wanneer ze dat nodig hebben. Dit vereist een brede maatschappelijke verschuiving in hoe we over gender en emoties denken en praten.

Toegankelijke en gespecialiseerde hulpverlening is van vitaal belang. We moeten zorgen voor laagdrempelige hulp die rekening houdt met de unieke uitdagingen waarmee mannelijke slachtoffers worden geconfronteerd. Dit betekent niet alleen het trainen van hulpverleners in de specifieke behoeften van mannelijke slachtoffers, maar ook het creëren van veilige ruimtes waar mannen zich comfortabel voelen om hun ervaringen te delen.

Educatie speelt een sleutelrol in preventie en ondersteuning. Door voorlichting op scholen en in gemeenschappen kunnen we jongeren leren over consent, gezonde relaties en het belang van respect voor ieders grenzen. Deze educatie moet genderneutraal zijn en daarnaast expliciet aandacht besteden aan de ervaringen van mannelijke slachtoffers in aparte lessen voor zich als man identificerende personen. Daarnaast is het belangrijk om volwassenen te onderwijzen over de signalen van seksueel misbruik bij mannen en hoe ze kunnen reageren als iemand zich tot hen wendt met een verhaal van misbruik.

Als individuen kunnen we een cruciale rol spelen door steun te bieden aan slachtoffers in onze omgeving. Als iemand zich tot ons wendt met een verhaal van misbruik, is het essentieel dat we luisteren zonder te oordelen. We moeten geloof tonen in hun ervaring en hen steunen in het zoeken naar professionele hulp. Door een veilige en ondersteunende omgeving te creëren, kunnen we slachtoffers helpen de eerste stappen te zetten naar herstel.

Op beleidsniveau moeten we pleiten voor inclusieve wetgeving en beleid dat expliciet rekening houdt met mannelijke slachtoffers van seksueel misbruik. Dit omvat niet alleen het erkennen van mannen als potentiële slachtoffers in wetteksten, maar ook het zorgen voor gelijke toegang tot ondersteuningsdiensten en juridische hulp. Beleidsmakers moeten worden aangemoedigd om onderzoek te financieren naar de specifieke behoeften van mannelijke slachtoffers en evidence-based interventies te ontwikkelen.

Persoonlijke noot

Zelf heb ik het ook meegemaakt, aanranding en verkrachting. Het heeft bij mij 15 jaar geduurd voordat ik er echt over kon praten. 16 jaar voordat ik weer een bepaald kleding stuk durfde aan te trekken. Daarom spreek ik er ook vandaag de dag open over om juist meer bewustzijn te creëren over dit onderwerp. Als je hier meer over wil lezen, dan kan dat bij mijn saga.

Een oproep tot actie

Als samenleving hebben we de kracht om verandering teweeg te brengen. Door seksueel misbruik bij mannen serieus te nemen en er openlijk over te praten, creëren we een veiligere omgeving voor alle slachtoffers. We moeten erkennen dat seksueel misbruik geen genderkwestie is, maar een mensenrechtenkwestie die iedereen kan treffen.

Laten we samen werken aan een maatschappij waarin iedereen, ongeacht geslacht, zich veilig voelt om hulp te zoeken en te spreken over hun ervaringen. Dit vereist een collectieve inspanning van individuen, gemeenschappen, instellingen en beleidsmakers. Door onze stemmen te verenigen en actie te ondernemen, kunnen we een cultuur van begrip, ondersteuning en genezing creëren.

Het is tijd om het stilzwijgen te doorbreken en een hand uit te reiken naar alle slachtoffers van seksueel misbruik. Alleen door samen te werken en begrip te tonen, kunnen we een samenleving creëren waarin iedereen zich gehoord en gesteund voelt. Bij Gouden Pad geloven we in de kracht van openheid, empathie en wederzijds respect. Laten we deze waarden gebruiken om een veiligere wereld te bouwen voor iedereen, inclusief mannelijke slachtoffers van seksueel misbruik. Samen kunnen we het verschil maken en een toekomst creëren waarin alle slachtoffers de erkenning, steun en gerechtigheid krijgen die ze verdienen.

Jij kunt deel uitmaken van deze verandering. Praat erover, luister zonder oordeel, en reik een hand uit naar wie het nodig heeft. Want alleen samen kunnen we dit verborgen probleem uit de schaduw halen en werken aan een veiligere, meer begripvolle wereld voor iedereen.