Laat de boot niet omslaan

Ik zat mentaal in een bootje midden op een oceaan, uit alle macht probeerde ik om het bootje recht te houden in de woelige baren van mijn mentale storm. Alleen ik was niet alleen in die boot. Tegenover mij zat diegene die ik mijn moeder moest noemen. In plaats van te helpen de boot stabiel te houden zorgde zij juist met haar geschommel en getier dat de boot steeds meer dreigde om te slaan in de zee. Op een gegeven moment heb ik haar mijn boot uitgezet, maar het was al te laat. Ik kon het geschommel niet meer stabiliseren en sloeg op een gegeven moment om en verdronk bijna. Uit alle macht probeerde ik mij vast te houden aan handen die mij te hulp leken te schieten, maar mij toch onder bleven duwen. Ik voelde de laatste hap lucht uit mijn longen verdwijnen en ik trok nog één keer uit alle macht aan een helpende hand. Niet wetende dat dat die helpende hand bijna zou laten verdrinken. Ik kwam weer boven, maar wat had het mij gekost?

Analogie gebruik

Soms is het makkelijker om gebruik te maken van vergelijkende verhalen zoals bovenstaande om aan te geven hoe je in je vel zit. Daarmee hoef je niet direct te vertellen hoe je je voelt of waarmee je probeert te worstelen in je leven. De zee is een geliefd onderwerp om te gebruiken, vanwege de kracht, de stilte of de stormen mee te kunnen beschrijven. In de filosofie worden analogieën soms gebruikt als verklaringsmodel om inzicht te krijgen in moeilijke concepten door ze te vergelijken met bekende fenomenen. Analogieën vereisen het leggen van logische verbanden tussen concepten op basis van betekenisrelaties. Dit abstracte denkproces kan helpen bij het begrijpen van complexe mentale processen door overeenkomsten en verschillen te ontdekken. Mentaal welbevinden heeft zowel een emotionele/hedonische component (gevoelens van geluk) als een psychologische/eudaimonische component (zingeving, zelfrealisatie). Analogieën zouden mogelijk kunnen helpen om deze abstracte concepten inzichtelijker te maken en uiteindelijk je ook helpen positiever te denken en dit toe te passen door een doel voor jezelf te visualiseren. Het gebruik van analogieën werd aangemoedigd door een van mijn therapeuten die haarzelf ook bezig hield met positieve psychologie. 

Mentaal welzijn meten en tastbaar maken

Een van de methoden om je mentale welzijn te meten en te conceptualiseren is door middel van positieve psychologie. De positieve psychologie wil de “gewone” psychologie aanvullen. De gewone psychologie is vooral gericht op het ontdekken en genezen van psychische problemen zoals depressies en burn-outs.

De positieve psychologie wil zich onderscheiden van de humanistische psychologie. Zij wil zich alleen baseren op wetenschappelijk onderzoek met duidelijke bewijzen, geen filosofische ideeën.

“Ik denk dat we ons een onmogelijke taak hebben gesteld, omdat onze hedonistische versie van geluk onmogelijk vol te houden is. Maar het is heel goed mogelijk om je mentaal vervuld en tevreden te voelen en dat de wereld zinvol is door je af te stemmen op een aantal idealen, iets dat groter en beter is dan jij, en te proberen daarnaar te leven. “ – Corey Keyes

Keyes is een grondlegger van de positieve psychologie en zijn tripartite model is veelgebruikt om mentaal welbevinden te conceptualiseren en te meten. Het tripartite model stelt dat mentaal welbevinden bestaat uit drie afzonderlijke maar gerelateerde dimensies: subjectief (hedonisch), psychologisch en sociaal welbevinden.  Een aantal van de belangrijkste punten van dit model zijn:

– Emotioneel welbevinden

Dit verwijst naar de subjectieve, hedonische component van geluk en welbevinden. Het gaat om de mate van positieve en negatieve emoties en algemene levenstevredenheid, zoals geconceptualiseerd in het subjectieve welbevinden model van Diener.

– Psychologisch welbevinden

Deze dimensie is gebaseerd op het eudaimonische welbevinden model van Carol Ryff. Het omvat zes aspecten: zelfacceptatie, persoonlijke groei, positieve relaties, autonomie, omgevingsbeheersing en zingeving.

– Sociaal welbevinden

Deze dimensie is toegevoegd door Keyes zelf en betreft de mate waarin iemand zich verbonden voelt met de bredere maatschappij. Het omvat sociale integratie, sociale bijdrage, sociale coherentie, sociale actualisatie en sociale acceptatie.

Deze drie dimensies worden gezien als noodzakelijk om mentaal welbevinden volledig te conceptualiseren en meten. Ze hangen samen maar zijn ook voldoende onderscheidend om aparte factoren te vormen. Empirisch onderzoek in verschillende culturen ondersteunt over het algemeen de validiteit van dit tripartite model als een comprehensief raamwerk voor mentaal welbevinden. Om meer te weten te komen over dit model en hoe positieve psychologie je kan helpen, raad ik deze TEDx Talk aan.

Daarnaast bestaat ook het PERMA-model van Martin Seligman om mentaal welbevinden te conceptualiseren, het PERMA-model van Martin Seligman in de praktijk kan worden toegepast, met name in een werkomgeving:

– Focus op positieve emoties

Werkgevers kunnen positieve emoties bij medewerkers stimuleren door successen te vieren, een vriendelijke en ondersteunende cultuur te creëren, en medewerkers aan te moedigen om positieve ervaringen te delen.

– Betrokkenheid bevorderen

Door medewerkers uitdagende en betekenisvolle projecten en taken te geven, kunnen werkgevers hun betrokkenheid en motivatie vergroten. Waardering tonen, sterke punten benutten en medewerkers inspraak geven draagt hieraan bij.

– Investeren in positieve relaties

Teambuildingactiviteiten, communicatietraining en samenwerking aanmoedigen helpt bij het opbouwen van sterke, positieve relaties tussen collega’s.

– Betekenisvolle doelen stellen

Medewerkers betrekken bij het formuleren van doelen voor de organisatie en laten zien hoe hun werk bijdraagt aan het grotere geheel, geeft hen een gevoel van zingeving.

– Prestaties erkennen

Door successen en prestaties van medewerkers te erkennen en te vieren, voelen zij zich gewaardeerd en competent in hun werk.

Enkele aandachtspunten bij de toepassing zijn het meten van de impact, rekening houden met culturele diversiteit en de cruciale rol van leiderschap om het PERMA-model goed te implementeren.

Samenvattend biedt het PERMA-model concrete handvatten voor werkgevers om een positieve werkomgeving te creëren waarin medewerkers kunnen floreren door aandacht voor emoties, betrokkenheid, relaties, zingeving en prestaties.

Er zijn enkele overeenkomsten en verschillen tussen het PERMA-model en het tripartite model:

– Dimensies

Het tripartite model bestaat uit drie kerndimensies: emotioneel, psychologisch en sociaal welbevinden .

Het PERMA-model heeft vijf pijlers: Positieve emoties, Betrokkenheid, Positieve Relaties, Betekenis en Prestaties.

– Focus

Keyes’ model richt zich op een brede conceptualisering van mentaal welbevinden vanuit verschillende invalshoeken.

Seligman’s PERMA is meer gericht op de componenten voor een “flourishing” leven en wat mensen nodig hebben om optimaal te functioneren

– Theoretische basis

Keyes baseert zich op bestaande modellen van subjectief (Diener), psychologisch (Ryff) en sociaal welbevinden.

Seligman ontwikkelde PERMA als een nieuwe theorie over wat een goed leven definieert, gebaseerd op positieve psychologie.

– Beide modellen erkennen het belang van positieve emoties voor welbevinden.

– Ze benadrukken beide betekenisvolle en warme relaties als essentieel onderdeel.

De modellen overlappen deels in componenten als persoonlijke groei, zingeving en verbondenheid met de maatschappij.

Hoe is positieve psychologie te combineren in mijn leven?

De grondleggers van de positieve psychologie, Martin Seligman en Mihály Csíkszentmihályi, zeiden dat deze tak van de psychologie zich richt op drie dingen:

-Positieve ervaringen die mensen kunnen hebben, zoals geluk, hoop en liefde.

-Positieve eigenschappen van mensen, zoals energie, doorzettingsvermogen en wijsheid.

-Positieve instituties of manieren waarop organisaties iets goeds kunnen doen voor de samenleving.

Er zijn verschillende manieren waarop je de principes van de positieve psychologie kunt toepassen in je dagelijks leven:

– Cultiveer positieve emoties

Oefen dankbaarheid door de kleine dingen in het leven te waarderen.

Koester positieve relaties met (gekozen) familie en vrienden die je geluk brengen.

Doe activiteiten die je voldoening en vreugde geven.

– Ontdek en gebruik je sterke punten

Identificeer je unieke talenten, vaardigheden en kwaliteiten.

Zet deze sterke punten bewust in bij werk, hobby’s en andere activiteiten.

Dit vergroot je zelfvertrouwen en gevoel van bekwaamheid.

– Ontwikkel veerkracht

Kijk met een optimistische blik naar uitdagingen en tegenslagen.

Oefen mindfulness om beter met stress om te gaan.

Stel zinvolle doelen die aansluiten bij je waarde.

– Streef naar een betekenisvol leven

Ontdek wat voor jou echt belangrijk is en geeft zingeving.

Zet je in voor een hoger doel dat groter is dan jezelf.

Cultiveer transcendente ervaringen en spiritualiteit.

– Integreer in je dagelijks leven

Doe elke dag een positieve psychologie oefening zoals een dankbaarheidsdagboek.

Creëer een positieve omgeving thuis en op je werk.

Deel positiviteit en moedig anderen aan om mee te doen.

De sleutel is om de principes van positieve emoties, sterke punten, veerkracht en zingeving consequent toe te passen als een levensstijl. Zo kan positieve psychologie je helpen om te floreren en een bevredigend leven te leiden. Dit tezamen met een doel, overtuiging of levenswijze en je zult een onstopbare kracht van mentaal welzijn en positieve masculiniteit worden worden.

Terug naar de woelige baren

Ik zit nog steeds in het bootje, maar de oceaan rondom mij is stil. Er zijn geen woelige baren meer die mij kunnen laten kapseizen. Nu ben ik zelfs zelf in staat om een beetje te schommelen in mijn boot om kleine rimpelingen in de oceaan te maken en mijn eigen golven te vormen. Maar dit zijn geen golven van onrust meer, dit zijn rimpelingen die de stormachtige golven kunnen tegengaan en uiteindelijk ook bij andere bootjes de rust laten wederkeren.