Toxic Masculinity: Johan Derksen

De snor. De stem. De blik die niet knippert, ook niet als het stormt. Johan Derksen is geen bijzaak in het debat over mannelijkheid, hij ís het front. Zijn woorden snijden, zijn grappen branden, zijn houding is een muur waarachter kwetsbaarheid geen kans krijgt. Voor veel mannen is dat herkenbaar: altijd paraat, altijd scherp, nooit zwak. Maar achter die façade schuilt een probleem dat groter is dan de man zelf. Derksen is geen uitzondering; hij is het waarschuwende voorbeeld van wat er gebeurt als giftige mannelijkheid de norm wordt en niemand die het durft te benoemen.

Want laten we niet om de hete brij heen draaien. De manier waarop Derksen emoties ridiculiseert, empathie als zwakte afdoet en grensoverschrijdend gedrag relativeert, is niet stoer, niet rebels, maar destructief. Het is de blauwdruk van toxic masculinity: een cultuur waarin mannen leren hun gevoelens te verbergen, verantwoordelijkheid te ontwijken en alles wat niet in het plaatje past te bespotten. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat deze houding leidt tot meer stress, depressie en zelfs een verhoogde kans op zelfdestructief gedrag bij mannen. Het script is oud, de gevolgen zijn actueel.

De kracht van Derksen zit niet in zijn originaliteit, maar in zijn herkenbaarheid. Hij is de man die zegt wat anderen denken, maar niet durven uitspreken. De man die elke tegenspraak afdoet als gezeur. Maar juist daarin schuilt het gevaar. Want zolang mannen hun identiteit ontlenen aan hardheid en ongevoeligheid, blijven ze gevangen in een rol die uiteindelijk niemand dient, zichzelf het minst van allemaal. Het is een cultuur die mannen leert dat falen geen optie is, dat praten over gevoelens laf is, dat respect voor grenzen optioneel is. En wie daar niet aan voldoet, wordt buitengesloten of belachelijk gemaakt.

Derksen is het gezicht van een generatie wat geleerd heeft dat kwetsbaarheid een risico is, geen kracht. Maar de tijd van wegkijken is voorbij. De cijfers liegen niet: mannen die vasthouden aan het oude script, zoeken minder snel hulp, kennen meer relatieproblemen en lopen een groter risico op eenzaamheid. De façade van onaantastbaarheid is een valkuil, geen overwinning. En zolang we mannen als Derksen blijven verheerlijken, houden we die valkuil in stand.

Dit artikel is geen aanval op de man, maar op het script dat hij belichaamt. Het is een uitnodiging om het gesprek aan te gaan over wat het betekent om man te zijn. Niet door zachtheid te verheerlijken, maar door kracht te vinden in eerlijkheid, zelfreflectie en verantwoordelijkheid. Want echte mannelijkheid vraagt om lef: het lef om het oude los te laten en het nieuwe onder ogen te komen. De bal ligt bij jou. Wat doe jij: blijf je hangen in het oude verhaal zoals Derksen, of durf je te kiezen voor groei?

Vandaag Inside: Het Decor van Derksen’s Controverse

Vandaag Inside is het epicentrum van Nederlandse talkshow-controverse. De formule is eenvoudig: drie mannen, een tafel, scherpe meningen en een publiek dat hunkert naar spanning. Johan Derksen is de onbetwiste blikvanger -niet vanwege zijn nuance, maar door zijn compromisloze, vaak provocerende stijl. Het programma is een magneet voor relletjes, juist omdat het de grenzen van het maatschappelijk toelaatbare opzoekt en regelmatig overschrijdt.

Het Format en de Dynamiek

De show wordt gedragen door de chemie tussen Wilfred Genee (de presentator), René van der Gijp (de clown) en Johan Derksen (de provocateur). De sfeer is direct, soms vijandig, altijd op het scherpst van de snede. Onderwerpen variëren van voetbal tot politiek en cultuur, maar het draait altijd om de mening—en die is bij Derksen zelden zacht.

De kracht van het programma ligt in de confrontatie. Discussies worden niet geschuwd, emoties worden openlijk bespot, en kwetsbaarheid is zeldzaam. Wie aan tafel zit, moet tegen een stootje kunnen. Dat levert kijkcijfers op, maar ook een waslijst aan incidenten.

Kaarsgate: Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag als Anekdote

Het meest spraakmakende incident is zonder twijfel de zogenaamde “kaarsgate” uit april 2022. In een uitzending vertelde Derksen dat hij, decennia geleden, een bewusteloze vrouw had betast met een kaars. Hij noemde het een “jeugdzonde” en bracht het als een stoere anekdote. De reactie aan tafel: gelach. De reactie buiten de studio: nationale verontwaardiging.

“Ik heb haar daarmee niet gepenetreerd. Maar het blijft onbeschaafd. Maar ik heb aan willen tonen, dat het tijdsbeeld zo was. Nu word je daarvoor neergesabeld.”

Het Openbaar Ministerie stelde een onderzoek in, maar seponeerde de zaak wegens gebrek aan bewijs. Het programma werd tijdelijk van de buis gehaald, adverteerders trokken zich terug, en vaste gast Roos Schlikker zegde haar medewerking op. Toch keerde het programma na twee weken gewoon terug, met onverminderde kijkcijfers.

Racisme en de Akwasi-rel

Een ander dieptepunt ontstond tijdens de Black Lives Matter-protesten in 2020. Derksen reageerde op een foto van een als Zwarte Piet verklede demonstrant met de opmerking:

“Weten we zeker dat het niet Akwasi is?”

Deze opmerking werd breed als racistisch veroordeeld. Het Nederlands voetbalelftal boycotte het programma, adverteerders trokken zich terug, en de publieke discussie laaide op. Derksen zelf bagatelliseerde de kritiek:

“Het is een storm in een glas water die wel overwaait.”

Uitspraken over Habtamu de Hoop

In april 2024 maakte Derksen een opmerking over Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop, geboren in Ethiopië maar opgegroeid in Friesland.

“Hij staat hier uit zijn nek te lullen. Iemand die in Friesland geboren is, heeft het recht om er zo over te praten. Hij is toch geen Fries, kom op zeg. (…) Ik ben toch ook geen Surinamer?”

Deze uitspraak leidde tot meer dan duizend klachten bij het meldpunt discriminatie en tot aangifte door Tûmba, de Friese antidiscriminatie-organisatie. De Nationale Coördinator tegen Discriminatie en Racisme noemde het “puur racisme op nationale televisie.”

Politieke Uitspraken en Dreigementen

Halverwege september 2022 zei Derksen in een uitzending dat Thierry Baudet “geliquideerd” moest worden. Hij nuanceerde direct dat hij het niet letterlijk bedoelde, maar dat Baudet uit de Tweede Kamer moest worden gezet. Baudet deed toch aangifte. Het OM besloot Derksen niet te vervolgen.

Interne Ruzies en Machtsstrijd

De sfeer aan tafel is niet alleen hard richting buitenstaanders. Ook onderling lopen de spanningen soms hoog op. In november 2024 ontstond een verhitte ruzie tussen Derksen en Genee over zelfpromotie van een liedje. Derksen noemde de actie “stuitend” en verliet uit woede het programma.

Vandaag Inside is het toneel van Derksen’s giftige mannelijkheid. Zijn uitspraken over seksueel grensoverschrijdend gedrag, racisme en het ridiculiseren van minderheden zijn geen incidenten, maar structureel onderdeel van de show. De reacties zijn voorspelbaar: publieke verontwaardiging, tijdelijke schorsingen, maar altijd een terugkeer met hoge kijkcijfers. Derksen’s invloed laat zien hoe diep destructieve mannelijkheidsnormen nog altijd verankerd zijn in de Nederlandse cultuur.

AUtomatisch de nieuwste artikelen in je mail/app?

Geen Excuses Meer: Het Giftige Decor

Elke avond dat Derksen zijn snor laat spreken op nationale televisie, sterft er een stukje fatsoen. Niet omdat hij een scherpe mening heeft—dat is prima. Maar omdat hij structureel de grens opzoekt en er dan met modderlaarzen overheen stampt. Seksisme, racisme, minachting voor slachtoffers: het is geen incident, het is zijn handelsmerk. En de rest van de tafel? Die lacht, zwijgt of draait zich om. Geen ruggengraat, geen weerwoord—alleen het geluid van cashende kijkcijfers en het knarsen van moreel tandglazuur.

De Kracht van Herhaling: Hoe Gif de Norm wordt

Giftige uitspraken zijn als druppels gif in een glas water. Eén keer, en je proeft het. Elke dag, en je denkt dat het zo hoort. Derksen noemt vrouwenvoetbal “totaal oninteressant”, een Kamerlid “geen echte Fries” vanwege zijn kleur, en vertelt over seksueel grensoverschrijdend gedrag alsof het een jongensgrap is. De boodschap: wie hard schreeuwt, bepaalt de norm. Wie gekwetst is, moet niet zo zeuren.

Medeplichtig door Stilte: De Tafel als Medestander

Wilfred Genee en René van der Gijp zijn geen slachtoffers van het format. Ze zijn de slappe ruggengraat die Derksen overeind houdt. Door te zwijgen, te lachen of te sussen (“Ach, het is Johan maar”), normaliseren ze het gedrag. Het publiek ziet: als niemand ingrijpt, zal het wel mogen. Dit is geen entertainment, dit is een masterclass in lafheid.

Waarom is zwijgen of weglachen medeplichtigheid?

Zwijgen is nooit neutraal. Op televisie, waar miljoenen meekijken, heeft elke reactie -of het gebrek daaraan- gewicht. Wanneer Genee en Van der Gijp lacherig reageren op een seksistische opmerking of racistische grap, geven ze een signaal af: dit is acceptabel, dit hoort bij de show. Ze legitimeren het gedrag van Derksen niet alleen, ze versterken het. De kijker ziet dat niemand aan tafel grenzen stelt, en trekt daaruit de conclusie dat er géén grenzen zijn.

Dit mechanisme is bekend uit de psychologie en de sociale wetenschappen: het ‘bystander effect’. Als niemand ingrijpt bij grensoverschrijdend gedrag, neemt de kans toe dat anderen ook niets doen. De norm verschuift. Wat eerst schokkend was, wordt gewoon.

Weglachen is niet onschuldig. Het is een vorm van goedkeuring. Door seksisme of racisme te reduceren tot een grapje, wordt de impact gebagatelliseerd. Slachtoffers voelen zich niet serieus genomen, daders voelen zich gesterkt. In een machocultuur als die van Vandaag Inside is humor het perfecte schild: wie lacht, hoeft niet te reflecteren. Wie relativeert, hoeft geen verantwoordelijkheid te nemen.

De man thuis ziet dat je met harde grappen en minachting niet alleen wegkomt, maar er zelfs status mee verwerft. De boodschap is: als niemand je corrigeert, ben je onaantastbaar. Zo wordt een giftige cultuur niet alleen in stand gehouden, maar actief verspreid.

Echte verantwoordelijkheid vraagt lef. Niet zwijgen, maar opstaan. Niet meelachen, maar begrenzen. Niet sussen, maar confronteren. Dat is geen aanval op vrijheid, maar een keuze voor fatsoen en kracht. Want wie zwijgt, kiest partij: altijd voor de sterkste, nooit voor het slachtoffer.

Het Effect: Misogynie Wordt Mainstream

Wat op het scherm gebeurt, sijpelt door naar de samenleving. Jongens en mannen zien: empathie is zwak, respect optioneel, kwetsbaarheid belachelijk. De sportkantine, de werkvloer, de kroeg -ze nemen het over. Seksistische en racistische opmerkingen worden gemeengoed. Slachtoffers zwijgen, meelopers groeien in aantal. De media, ooit bedoeld om de samenleving te verheffen, worden zo een rioolpijp voor het slechtste in de man.

Waarom Blijft Dit Systeem Bestaan?

Omdat lafheid loont. Kijkcijfers zijn de enige valuta. Zenders kiezen voor relletjes, adverteerders keren terug zodra de storm is gaan liggen. “Je mag tegenwoordig niks meer zeggen” is het zwakke excuus waarmee elke vorm van kritiek wordt weggewuifd. Het is het mantra van de gemakzucht, het schild van de bange man die bang is om zijn plek te verliezen in een wereld die verandert.

Maar laten we eerlijk zijn: het systeem blijft bestaan omdat het herkenbaar is. Je ziet het niet alleen op televisie, je herkent het ook in je eigen leven. Denk aan Oom Henk op de kringverjaardag. Hij gooit er een seksistische grap uit over je nichtje, of een racistische opmerking over de buurman. Iedereen lacht wat ongemakkelijk, kijkt naar de grond of schenkt zichzelf nog een borrel in. Niemand zegt er wat van, want “zo is Henk nu eenmaal”. Het is makkelijker om te zwijgen dan de confrontatie aan te gaan. Want wie er wél iets van zegt, is ineens de spelbreker, de moraalridder, degene die “de sfeer verpest”, de deugneus, woke, kleinzerig en ga maar door.

Dit is precies het mechanisme dat je elke avond bij Vandaag Inside ziet, maar dan met miljoenen kijkers. De tafel zwijgt, het publiek lacht, de adverteerders tellen hun geld. En de norm verschuift. Wat op de verjaardag van Oom Henk nog een pijnlijke grap is, wordt op nationale televisie een acceptabel standpunt. Zo sijpelt het gif langzaam door in de samenleving.

Het probleem is niet alleen Derksen. Het probleem is de collectieve lafheid om hem te corrigeren. Het is het gemak waarmee we, uit angst voor gedoe of omdat we “de sfeer niet willen verpesten”, onze mond houden. Maar elke keer dat we zwijgen, geven we het signaal af dat het oké is. Dat het mag. Dat het normaal is. En zo blijft het systeem zichzelf in stand houden: op tv, op het werk, in de kroeg en bij Oom Henk thuis.

Media-ethiek: De Vergeten Spier

Echte media-ethiek is geen papieren tijger. Het is de spierballen tonen waar het pijn doet. De Nederlandse Journalistieke Code is helder: geen onnodig grievende bijdragen, transparantie, respect voor feiten en mensen. Maar in de praktijk? Amusement wint het van moraal, zeker als het om mannen als Derksen gaat.

Hoe Breek Je de Cyclus?

  • Snijd de zuurstof af:
    Geef geen podium meer aan mensen die structureel seksisme, racisme of victim blaming normaliseren. Geen uitzondering, geen handjeklap. Zenders moeten de lef tonen om te kiezen voor kwaliteit en fatsoen boven snelle relletjes.
  • Rug recht aan tafel:
    Medepresentatoren, toon ballen. Spreek je uit, live, en laat zien dat er grenzen zijn. Doorbreek het bystander-effect: wie zwijgt, kiest partij. Een duidelijke grensstelling aan tafel werkt als een signaal naar miljoenen kijkers.
  • Publiek en adverteerders:
    Stem met je afstandsbediening en je portemonnee. Geen kijkers, geen sponsors, geen podium. Laat merken dat je fatsoen belangrijker vindt dan sensatie. Adverteerders luisteren naar waar het geld naartoe stroomt.
  • Nieuwe stemmen:
    Investeer in panels waar respect en kwetsbaarheid geen scheldwoorden zijn, maar kernwaarden. Geef ruimte aan mensen die het lef hebben om anders te zijn. Diversiteit is geen modewoord, maar een noodzaak voor een gezonde publieke ruimte.
  • Maak ethiek leidend:
    Gedragsregels zijn geen suggestie, maar harde norm. Wie structureel over de schreef gaat, vliegt eruit. Stel een onafhankelijke ethische commissie in die toeziet op naleving en sancties oplegt als dat nodig is.
  • Educatie en bewustwording:
    Zorg dat mediaprofessionals getraind worden in sociale veiligheid, inclusie en media-ethiek. Maak het onderdeel van de opleiding, niet van de bijscholing. Zo bouw je aan een generatie die niet alleen scoort op kijkcijfers, maar ook op karakter.
  • Publieke dialoog stimuleren:
    Organiseer open gesprekken over grensoverschrijdend gedrag en giftige cultuur, niet alleen op tv maar ook op scholen, sportclubs en werkvloeren. Doorbreek het taboe op aanspreken en corrigeren.
  • Versterk de rol van de ombudsman:
    Maak het makkelijker om klachten in te dienen en zorg dat deze serieus opgepakt worden. Transparantie over klachten en sancties werkt preventief en herstellend.
  • Rolmodellen belonen:
    Zet mensen die wél het goede voorbeeld geven in de schijnwerpers. Maak van fatsoen en moed het nieuwe succesverhaal.
  • Blijf vallen en opstaan:
    Verandering is geen rechte lijn. Soms val je, soms sta je weer op. Maar elke keer dat iemand de cyclus doorbreekt, schuift de norm een stukje op

De Enige Uitweg: Fatsoen Terug op het Scherm

Derksen uitfaseren is geen aanval op vrijheid van meningsuiting. Het is een keuze voor kracht, voor beschaving, voor het soort mannelijkheid waar je wél trots op kunt zijn. Televisie hoeft geen sterfhuis te zijn, maar dan moet je de rotte appels durven weggooien. Fatsoen is geen zwakte. Het is de enige manier om als man én als medium overeind te blijven.

Over Cancel-Culture: De Mythe van de Muilkorf

Critici zullen roepen: “Dit is cancel-culture! Je mag tegenwoordig niks meer zeggen!” Maar laten we het beest bij de naam noemen: Derksen wordt niet gecanceld omdat hij een mening heeft, maar omdat hij structureel over grenzen gaat die in een volwassen samenleving niet thuishoren. Cancel-culture is geen heksenjacht op meningen, maar een collectieve correctie op gedrag dat te lang zonder consequenties is gebleven.

Het verschil? Vrijheid van meningsuiting is geen vrijbrief voor minachting, discriminatie of het normaliseren van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Niemand heeft het recht op een nationaal podium, zeker niet als je dat podium gebruikt om anderen structureel te beschadigen. In elke andere sector geldt: wie zich niet aan de regels houdt, vliegt eruit. Waarom zou media een vrijstaat zijn voor moreel failliet gedrag?

Fatsoen terugbrengen op het scherm betekent niet dat alles braaf en kleurloos moet worden. Het vraagt om lef: het lef om het gesprek aan te gaan, om grenzen te stellen, om te kiezen voor kwaliteit boven sensatie. Het vraagt om mannen die hun rug recht houden, niet omdat ze hard schreeuwen, maar omdat ze weten waar ze voor staan. Het vraagt om media die de moed hebben om zichzelf te vernieuwen, niet uit angst voor de tijdgeest, maar uit respect voor hun publiek.

Echte mannelijkheid is niet het hardst roepen, maar het meest kunnen luisteren. Niet het meeste ruimte pakken, maar ruimte geven aan anderen. Niet wegkijken, maar opstaan als het erop aankomt. Dat is geen cancel-culture, dat is beschaving. Dat is de enige manier waarop televisie weer relevant, inspirerend en zelfs een beetje trotsmakend kan zijn.

Geen Wegkijken Meer: Tijd voor Fatsoenlijke Verandering

Broeder, het is tijd om niet langer weg te kijken. Je kent het: die kringverjaardag waar Oom Henk weer een foute grap maakt en iedereen stil blijft, of die talkshow waar harde woorden vallen en niemand ingrijpt. Dat is geen kracht, dat is gemakzucht en angst voor confrontatie.

Echte verandering begint bij jezelf. Het vraagt lef om niet mee te lachen, om niet te zwijgen, maar om op te staan en te zeggen: tot hier en niet verder. Echte mannelijkheid zit niet in volume of bravoure, maar in luisteren, in respect tonen, in ruimte maken voor anderen.

De media kunnen een plek zijn waar nieuwe kracht ontstaat, waar respect en empathie de norm worden -maar alleen als wij dat eisen. Sta op als het ongemakkelijk wordt. Spreek je uit als het nodig is. Wees de man die je vroeger zelf nodig had: iemand die niet bang is om te groeien, te veranderen en het verschil te maken.

Het pad naar fatsoen is niet recht, het is vallen en opstaan. Maar elke stap die je zet, maakt de weg makkelijker voor de volgende. Laat zien dat kracht en respect samen kunnen gaan. Zet die stap. Maak het verschil. Want echte kracht begint bij fatsoen.

“Fatsoen is niet zwakte, maar de moed om elkaar aan te spreken als het nodig is.”

En weet: als je het lef hebt om fatsoen te tonen, zullen er altijd mensen zijn die je proberen te raken op je emotie. Ze zullen je uitlachen, je woorden verdraaien, je uit je tent proberen te lokken. Laat je daar niet door uit het veld slaan. Blijf rustig, blijf respectvol, blijf bij jezelf. Fatsoen is geen masker, het is je fundament. Juist als het spannend wordt, telt het het meest.

Wie fatsoen bewaart als de rest het laat vallen, laat zien wat echte kracht is. Dat is niet altijd makkelijk, maar wel het enige wat uiteindelijk verschil maakt.

Yor Smit

Oprichter

Lees meer over ons en over Yor