Je kent hem. Hij weet altijd de juiste dingen te zeggen. Over klimaat, gelijkheid, diversiteit, feminisme, bewuste mannelijkheid. Hij strooit met citaten uit opiniestukken en podcasts alsof hij ze zelf bedacht heeft. Hij draagt zijn progressiviteit als wapenrusting. Maar als je doorprikt, zie je wat eronder zit: leegte. Geen fundament. Mooie woorden zonder ruggengraat.

Dit is de performative man. Hij gebruikt progressieve taal als decor. Niet om te bouwen, maar om te maskeren. Hij wil applaus, niet verandering. Hij wil erkenning, geen confrontatie met zichzelf. En het gevaarlijke is: het werkt. Op sociale media krijgt hij likes. In groepen oogst hij knikken. Maar diep vanbinnen blijft hij stilstaan terwijl hij de schijn wekt dat hij vooroploopt.

Waarom jij dit moet doorzien

Misschien denk je: laat hem. Als een man zich anders voordoet dan hij is, is dat zijn probleem. Maar zo simpel is het niet. Performative mannen ondermijnen vertrouwen. Ze besmetten gesprekken met schijnoprechtheid. Ze voeden wantrouwen tegenover échte mannen die wél de confrontatie durven aangaan. En dat raakt ook jou. Want hoe vaker we geconfronteerd worden met leugens verpakt in morele taal, hoe minder geloofwaardig de mannelijke stem wordt.

Als man wil je niet in dat kamp terechtkomen. Je wilt niet de indruk wekken dat je spreekt uit strategie in plaats van authenticiteit. Jij wilt woorden die wortelen in daadkracht. Zeggen wat je écht meent, en handelen naar wat je zegt. Want dat is de enige manier waarop respect groeit: niet door effecten, maar door waarheid.

De kern van het probleem

Performative progressiviteit komt niet voort uit overtuiging, maar uit behoefte aan bevestiging. Het is gedreven door angst: de angst om afgewezen te worden, de angst om buiten de groep te vallen. En dus kiest de man voor veiligheid. Hij zegt wat sociaal wenselijk is, ongeacht of hij ernaar leeft. Het resultaat: een man die zijn identiteit bouwt op applaus in plaats van op principes.

Daarmee is hij niet alleen zwak, maar ook voorspelbaar. Want zodra de populariteit verschuift, verschuift hij mee. En wat blijft er dan over? Een man die zich nergens diep mee heeft verbonden, behalve met de angst om door de mand te vallen.

Het gevaar achter de façade: Waarom vrouwen het meest lijden

Performative mannen lijken onschuldig. Ze lijken veilig, zacht, bewust. Ze zeggen wat progressieve vrouwen willen horen: dat zij luisteren, dat zij inleven, dat zij ‘anders’ zijn dan de rest. Maar achter die zorgvuldig gekozen woorden schuilt vaak een strategie. Niet geboren uit overtuiging, maar uit jacht.

Waarom doen performative mannen dit? Het spel van vinden, isoleren en omvormen

Waar de traditionele ‘player’ open kaart speelt, gebruikt de performative man omgekeerde middelen. Hij laat zijn vrouwvriendelijke taal zien als trofee. Niet omdat hij vrouwen respecteert, maar om toegang te krijgen tot vrouwen die zoeken naar gelijkwaardige mannen. Hij gebruikt dat verlangen tegen hen.

Vinden: de jacht op gelijkwaardigheid

Performative mannen scannen hun omgeving gericht op vrouwen die progressieve waarden hooghouden. Dit zijn vrouwen die een man zoeken die niet naar ouderwetse machtsverhoudingen handelt, maar naast hen staat in gelijkwaardigheid. De performative man benut dit verlangen slim. Hij kent de taal, zingt mee met de hymnes van feminisme, inclusie en bewustzijn, en wekt zo een bedrieglijk gevoel van veiligheid en gelijkheid.

Door precies die taal te spreken, onderscheidt hij zich van ‘gewone mannen’ en wordt een magneet voor zoekende vrouwen. Dit is geen toevalligheid, maar een bewuste strategie. Zoals sociologen ondersteunen, gebruiken manipulators binnen sociale kringen vaak groepen die zich inzetten voor progressieve doelen om hun invloed en controle uit te breiden.

Isoleren: het vangen in een progressieve bubbel

Na het vinden volgt het isoleren. De performative man plaatst zichzelf onmerkbaar in de positie van vertrouwenspersoon en bondgenoot. Hij positioneert zich als hét luisterend oor, de uitzondering op het patriarchaat. Dit geeft hem een exclusieve toegang tot het innerlijke kringetje van de vrouw, terwijl hij haar afstand laat nemen van andere steunstructuren.

Het isoleren gebeurt subtiel maar effectief. Hij zaait twijfel aan anderen in haar omgeving die niet aan zijn progressieve beeltenis voldoen. Vrienden of vriendinnen die kritisch zijn worden subtiel gedevalueerd als ‘niet vooruitstrevend’ of ‘beperkt’. Dit creëert een cocon waarbinnen hij de dienst uitmaakt zonder concurrentie. Deze tactiek van sociaal isolement wordt door manipulatieve mannen veelvuldig ingezet om controle te vergroten.

Manipuleren: omvormen tot de ‘perfecte tradwife’

De uiteindelijke, diepste laag van deze strategie is manipulatie naar een traditionele rol. Performative mannen zoeken vaak niet gelijkwaardige partners, maar vrouwen die zij kunnen vormen tot een ‘tradwife’: de traditionele vrouw die zich terugtrekt in huis, zorgt en volgt.

Hoewel het tegenstrijdig lijkt met de progressieve façade, is het resultaat echter een verhulde machtsbasis. De man vestigt dominantie en controle via de zachte lijn van ‘keuzevrijheid’ en ‘liefdevolle zorg’, maar minimaliseert feitelijk de autonomie van de vrouw.

Tradwives pleiten voor een beperkte sociale rol en afhankelijkheid van hun man, wat hen kwetsbaarder maakt voor psychologisch en soms fysiek misbruik. De manipulatie werkt via het aanpassen van de geest en overtuiging: vrouwen worden subtiel omgevormd om de traditionele rol te omarmen terwijl ze denken trouw te blijven aan hun progressieve identiteit. Sociologen benadrukken dat de aantrekkingskracht van de tradwife-levensstijl deels voortkomt uit het gevoel van eenvoud en duidelijkheid in een gecompliceerde wereld -een gevoel dat performative mannen met opzet weten te bespelen om controle te verstevigen.

Het verborgen gevaar: van façade naar controle

Deze dynamiek maakt performative mannen zo gevaarlijk: ze combineren een façade van progressiviteit met een doelbewuste strategie om vrouwen te vangen, te isoleren en te reduceren tot een traditioneel rolmodel -precies wat zij openbaar afwijzen. Dit maakt hen bijzonder sluw en destructief in progressieve milieus.

Performative mannen isoleren slachtoffers door hun morele status. Kritiek op hen wordt vaak als verraad aan de beweging gezien, waardoor vrouwen aan zichzelf gaan twijfelen en minder snel misbruik melden. Zo krijgen zij meer speelruimte. Het dubbele verraad maakt de schade diep en persoonlijk.

Dit gaat niet alleen over vrouwen. Het ondermijnt het vertrouwen tussen mannen en vrouwen en verpest de sociale cohesie. Het maakt het moeilijker voor alle mannen om oprechte verbinding te bouwen, omdat geloofwaardigheid en vertrouwen steeds zeldzamer worden.

Hoe herken je de performative man?

Taal als masker

Ze spreken nooit hun eigen taal, maar herhalen groepsslogans en buzzwords alsof het scripts zijn.
Performative mannen gebruiken taal als een geoliede machine om zich te presenteren als de ideale progressieve man. Maar onder die gepolijste woorden schuilt zelden echte overtuiging.

• Frasen als “Kwetsbaarheid is kracht” of “Check je privilege” klinken bij hen als holle echo’s. Ze reciteren deze termen als een mantra, niet als woorden met persoonlijke betekenis. Het zijn slogans uit de progressieve standaardwoordenlijst. Ze gebruiken die frasen omdat ze sociaal geaccepteerd zijn en status opleveren binnen hun kring, maar het komt niet voort uit een oprecht doorvoelde ervaring of worsteling. Deze herhaling zonder nadenken maakt hun taal leeg en voorspelbaar.
• Het verhaal ontbreekt. Echte mannen die werken aan zichzelf delen hun eigen ervaringen, worstelingen, nuances. Performative mannen vermijden dit. Ze houden zich afzijdig van het delen van persoonlijke onzekerheden of conflicten die hun woorden zouden legitimeren. Door geen ruimte te laten voor nuance of twijfel, houden ze hun imago strak en onaantastbaar.
• Ze spreken met de intentie om te plezieren, niet te confronteren. Dit betekent dat ze alleen zeggen wat gevraagd wordt, nooit wat ongemakkelijk of onpopulair is. Hun taal is een vriendelijke façade, ontworpen om goedkeuring te oogsten, niet om echte gesprekken te voeren die tot groei leiden.
• Bovendien zijn performative mannen vaak volledig overtuigd van hun eigen gelijk binnen die progressieve kaders. Ze worden militant in hun taal en zoeken actief naar fouten bij anderen die niet perfect passen in het ‘verplichte plaatje’ van progressiviteit. Dat verklaart waarom ze snel zijn met het “ontmaskeren” en kleineren van mannen en vrouwen die volgens hen niet voldoen. Hun taal wordt zo een wapen om machtsverhoudingen te handhaven, niet om gelijkwaardigheid te creëren.

Deze mechanismen maken hun communicatie glad, onbetrouwbaar en uiteindelijk destructief voor de echtheid van gesprekken binnen progressieve kring. Het is niet alleen wat ze zeggen, maar vooral wat ze vermijden te zeggen, wat ze verraadt.

Hypocrisie in gedrag: wat ze zeggen versus wat ze doen

Performative mannen spreken vaak met hoge, progressieve idealen, maar in hun gedrag openbaren ze een ander, tegenstrijdig verhaal dat alles zegt over hun ware aard.

• Ze verwachten dat vrouwen nog steeds het emotionele werk doen, ondanks hun feministische taal. Of het nu gaat om het onderhouden van sociale contacten, het zorgen voor emotionele steun of het nemen van verantwoordelijkheid binnen relaties: performative mannen profiteren van het werk dat vrouwen onbetaald en vaak onzichtbaar doen. Ze spreken over gelijkheid, maar gedragen zich zelden als echte partners. Dit formeel feministische taalgebruik functioneert als rookgordijn dat de feitelijke ongelijkheid verhult.
• Ze zoeken jonge, onzekere vrouwen uit onder het mom van bondgenootschap. Performative mannen herkennen en kiezen doelbewust vrouwen die nog zoeken naar bevestiging en gelijkwaardigheid, omdat zij via deze kwetsbaarheid gemakkelijker controle kunnen uitoefenen. Onder het mom van empathie en steun bouwen ze een afhankelijkheidsrelatie op, waarbij de vrouw haar eigen grenzen langzaam ziet vervagen. Dit manipulatietype is onderzocht binnen gender- en machtsdynamiek, waar blijkt dat manipulatieve mannen vaak jonge, onzekere vrouwen als “ideale slachtoffers” zien.
• Ze ontwijken kritiek op hun eigen privileges met vaagheden of door gesprekken weg te draaien. Wanneer hun eigen misstanden, privileges, of tegenstrijdige gedragingen aan de kaak worden gesteld, vermijden performative mannen directe antwoorden. Ze verschuiven het gesprek naar abstracte begrippen als ‘meer verbinding’ of ‘complexiteit’, waardoor ze niet aansprakelijk worden gehouden. Dit ontwijken is een bewuste strategie om hun façade te beschermen en ongemakkelijke zelfreflectie te vermijden.

Deze hypocrisie maakt performative mannen gevaarlijk: ze wisselen progressieve woorden in voor achterbakse daden en creëren zo een ziekteproces dat kwetsbaarheid en vertrouwen ondermijnt. Dit is zeer duidelijk te zien op sociale media door constante call-outs of vage verwijzingen die net genoeg informatie geven om een beeld te creëren over wie het zou moeten gaan.

Als mannen moeten we ons hier bewust van worden en leren doorzien hoe deze dubbele moraal zich manifesteert, zodat we ons niet langer laten misleiden door de schijn van progressiviteit.

Vermijden van de status quo: Veilig spelen in plaats van veranderen

Echte progressie vraagt om ongemak, conflict en het doorbreken van gevestigde structuren. Het betekent dat je jezelf, je privileges en je positie kritisch becommentarieert en durft te veranderen, ook al levert dat weerstand op. Performative mannen vermijden dit consequent.

Zij houden het veilig door de dominante progressieve lijn te volgen -maar alleen zolang die hen niet persoonlijk schaadt. Zodra er sprake is van echte zelfreflectie of risico op statusverlies, trekken ze zich terug. Ze stellen hun eigen rol, privileges en gedrag zelden ter discussie. Ze vervallen in het volgen van de massa, in plaats van het uitdagen ervan.

Kortom: performative mannen houden van het idee van progressiviteit, maar vrezen de praktijk. Ze spelen het spel mee, zolang ze niet hoeven te breken met hun eigen comfortzone en machtspositie.

Het theater van schone schijn: Imago boven inhoud

Performative mannen leven in een continu theaterstuk. Elk woord, elke post, elke handeling is zorgvuldig gefilterd om het perfecte progressieve imago te bevestigen, niet om echt impact te maken of eerlijk te zijn.

• Alles wordt gedeeld om het imago te bevestigen, niet om te verbinden of inspireren. Ze posten progressieve statements en foto’s vooral zodat anderen zien hoe ‘bewust’ en ‘goed’ ze zijn. Het gaat om het effect op publiek en status, niet om echte verandering.
• Er is geen ruimte voor fouten of strijd. Echte mannen die werken aan zichzelf tonen hun worstelingen, hun vallen en opstaan. Bij performative mannen blijft alles gelikt en glad. Hun leven oogt flawless, zonder schaamte of onzekerheden.
• Confrontaties zoeken ze alleen als het hun status vergroot. Zolang een discussie hen populair en erkend maakt, zijn ze frontaal aanwezig. Maar zodra zij zich zelf bloot moeten geven of risico lopen, trekken ze zich terug of gooien ze zand in de ogen door gebruik te maken van whataboutisms, overmatig schelden en tieren of door memes te maken of delen over degenen die hun aanspreken.

Zo spreek je hem aan: concreet, kalm en confronterend

• Vraag naar concrete voorbeelden van ongemakkelijke keuzes. Niet vaag praten over idealen, maar “Vertel eens, wanneer nam jij voor het laatst echt een risico voor deze idealen?”
• Leg het verschil tussen publieke woorden en privégedrag bloot. “Je zegt veel over gelijkheid, maar hoe werk jij dat in je dagelijkse leven uit? Waar zie ik dat terug in je gedrag?” Doe dit zonder moralistisch vingertje, maar met een open, duidelijke vraag.
• Blijf kalm en laat stilte werken. Vermijd emotioneel drama of beschuldigingen. Stiltes maken ongemakkelijkheid voelbaar en moedigen eerlijkheid aan.
• Bouw een cultuur van eerlijkheid en confrontatie. Zoek bondgenoten die hetzelfde nastreven, zodat het durven benoemen van hypocrisie en performativiteit geen uitzondering maar standaard wordt.

Deze aanpak zorgt dat de performative man zijn façade niet langer kan verbergen en uitgedaagd wordt om echt te kiezen: meespelen in het theater of de ongemakkelijke waarheid onder ogen zien.

Gevolgen en sociaal gevaar

Performative mannen veroorzaken diepe psychologische schade bij vrouwen. Vals gevoel van veiligheid en gelijkheid leidt tot stress, angst en isolatie. Vrouwen twijfelen aan hun eigen intuïtie en zijn kwetsbaar voor manipulatie en grensoverschrijdend gedrag.

Hun gedrag ontwricht sociale veiligheid binnen progressieve gemeenschappen. Kritiek op hen wordt vaak gemeden, niet alleen uit angst voor sociale repercussies, maar ook omdat mensen bang zijn om zelf als racistisch, seksistisch of discriminerend bestempeld te worden. Deze angst creëert een taboe dat het uitspreken van problemen rond performative mannen belemmert. Als gevolg blijven structurele problemen onbesproken en stokt echte vooruitgang, waardoor stagnatie en wantrouwen groeien binnen de gemeenschap.

Deze delicate balans tussen inclusiviteit en het durven benoemen van problematisch gedrag maakt het voor velen lastig om tegen performative mannen in te gaan, terwijl juist dát cruciaal is voor het herstellen van vertrouwen en veiligheid.

Voor mannen zelf betekent performative mannelijkheid emotionele afsterving en destructief gedrag, met brede maatschappelijke schade als gevolg. Het versterkt onoprechte machtsstructuren, bevordert wantrouwen tussen seksen en vermindert sociale cohesie.

Echt progressief herken je zo

• Eerlijk over eigen verleden en fouten.
• Durft zichzelf en progressieve dogma’s ter discussie te stellen, ook als dat hem als ‘ongemakkelijk’ bestempelt.
• Bewezen consistentie tussen woorden en daden.
• Durft extremistische kanten binnen progressieve bewegingen te benoemen.
• Doet niet aan purity checks en vigilantisme.

Oefenrichtlijnen: Performative mannen bij de lurven

• Verplicht tot concreetheid: vraag naar tastbare voorbeelden van echte verandering.
• Leg publiek-private discrepanties bloot op feitenbasis.
• Ontwijk drama, blijf feitelijk en kalm.
• Bouw sociale checks binnen groepen voor openheid en verantwoordelijkheid.

Sociale mechanismen binnen progressieve groepen

• Veiligheid versus interne kritiek: performative mannen framen kritiek als bedreiging voor solidariteit.
• Groepsdruk en reputatie zorgen voor blinde vlekken waar deze mannen op inspelen.
• Moeilijkheid met nuance maakt positieve verandering lastig; performative mannen houden vast aan één script.
• Transparantie en verantwoordingsplicht vormen het beste wapen tegen deze schone schijnders.

Duiding & Actie: Geen ruimte voor schijnaars

Performative mannen zijn geen bondgenoten, maar acteurs die progressiviteit misbruiken om te verleiden en controleren. Hun rol moet worden ontmaskerd, zonder zwakte of wolligheid.

Jij bent die man die scherp ziet, vraagt, confronteert zonder drama, en bouwt aan echtheid en integriteit. Begin vandaag met kritisch luisteren, scherp vragen stellen, kalm confronteren, transparant zijn over eigen groei en bondgenootschappen vormen met mannen die echt durven.

Echte kracht ligt niet in het spelen van rollen, maar in het durven zijn van jezelf met al je schaduwen en licht.

Pak je rol nu. De tijd van schone schijn is voorbij. Wie durft, wint.